نقد و بررسی انیمیشن شاهزاده روم/سایت نقد بی طرف

مشخصات فیلم

نام:

شاهزاده روم

کارگردان:

هادی محمدیان  

تهیه کننده:

حامد جعفری 

نویسنده:

هادی محمدیان 

 

خلاصه داستان:

داستان این انیمیشن درباره پرنسسی مسیحی و پاکدامن به نام ملیکا نوه قیصر کبیر روم است که دست سرنوشت او را به بلاد اسلامی می‌آورد و در نهایت مادر امام عصر عجل‌الله می‌شود.

سال تولید:

1393

*************************

« دو تحلیل متفاوت »

تحلیل شماره یک / شاهزاده ی روم ، شاهزاده ی دیده نشده / مهرناز گلچین فر

در بسیاری از جشنواره های سینمایی معتبر جهان بخش مجزایی برای فیلم های سینمایی انیمیشن در نظر گرفته می شود  که در آن فیلم های انیمیشن با هم به رقابت می پردازند . تولید  انیمیشن  های سینمایی بخش مهمی از محصولات کمپانی های  بزرگ سینمایی جهان را تشکیل می دهد ، بخشی که هم هزینه ی ساخت بالایی دارد و هم درآمد حاصل از پخش آن بسیار قابل توجه  است. نگاهی به آمار فروش انیمیشن های سینمایی مشهور جهان در سال های گوناگون ، گواه این حقیقت است که انیمیشن نقش غیر قابل انکاری در درآمدزایی کمپانی های سینمایی جهان دارد.
انیمیشن سینمایی مدیومی لطیف تر از سینماست  که  مخاطبانی در تمامی رده های سنی دارد و از بدو تولد تا کنون در خدمت انتقال پیام های گوناگون به شیوه ای بسیار نرم تر از سینما به مخاطبان بوده است. در انیمیشن جذابیت ها به حداکثر می رسند ، امکان خلاقیت بیشتر می شود ، لحن ها نرم تر و فانتزی تر هستند و محتوای تصویری جذاب تر است و همه این ها در خدمت  صدور فکر و هدف اتاق فکر پشت پرده انیمیشن به مخاطب هستند. به نظر می رسد این مدیوم ، مناسب ترین گزینه برای انتقال مفاهیم متعالی انسانی و دینی برای مخاطبان جهانی در تمامی رده های سنی باشد. در سال های اخیر شاهد حضور انیمیشن های سینمایی معدودی در جشنواره فیلم فجر بوده ایم که در بخش خارج از مسابقه حضور می یابند و بدون دیده شدن تمام می شوند. ظرفیت تولید محتوای انیمیشن بخاطر عدم وجود بخش رقابتی برای آن در جشنواره عملا مغفول مانده است  و نبود رقابت و توجه کافی باعث دیده نشدن آثار ارسالی انیمیشن به جشنواره  می گردد. 
همه ی اینا مقدمه ای بود برای نگاشتن پیرامون انیمیشن شاهزاده ی روم. شاهزاده روم محصول مشترک موسسه فرهنگی هنری «هفت سنگ» و موسسه فرهنگی هنری «سلوک افلاکیان» است و نویسندگی و کارگردانی آن  به عهده هادی محمدیان بوده است. انیمیشن سینمایی با محتوایی زیبا و تصاویری دل نواز و سرشار از جاذبه های داستانی دینی که با سرمایه گذاری بخش خصوصی و بدون کمک نهاد های دولتی در طی دو سال ساخته شده است. این  فیلم داستان ازدواج  مادر حضرت امام زمان عج با امام حسن عسگری را با زبانی لطیف و دلنشین روایت می کند. ملیکا خاتون ، شاهزاده رومی  ، دختری عفیف و عابد و از نوادگان شمعون  یکی از حواریون حضرت عیسی مسیح علیه السلام است که چندین بار ازدواجش با کرایسوس پسر هیرود به دلایل مختلف به هم میریزد و در عالم رویا میبیند که او را  از حضرت مسیح برای پسر حضرت فاطمه خواستگاری می کنند .انیمیشن داستان این اتفاقات و سفر ایشان از روم تا سامرا است. 
نام انیمیشن نیز بسیار هوشمندانه انتخاب شده است. چند سال پیش انیمیشن سینمایی توهین آمیزی تحت عنوان شاهزاده ایرانی ساخته شد. حال ایران محصولی آلترناتیو به نام شاهزاده ی روم را تولید کرده است که بر خلاف انیمیشن مغرضانه مذکور ، مفهمومی دینی و انسانی و سرشار از احترام  به طرف مقابل را به همراه داد .  قرار است شاهزاده ی روم در سطح جهانی اکران شود و چندین شرکت معتبر بین المللی برای پخش جهانی آن اعلام آمادگی کرده اند.  این استقبال نشان می دهد کار با کیفیت مخاطب می آفریند .این همان ظرفیت نرم صدور پیام اسلام و انقلاب است که هرچند از منظر جشنواره مغفول بماند ، از منظر بین الملل قابل چشم پوشی نخواهد بود.///

تحلیل شماره دو / شاهزاده روم، پادشاه انیمیشن‌های ایرانی / مهدی چراغ زاده

داستان انیمیشن شاهزاده روم به کارگردانی هادی محمدیان درباره پرنسسی مسیحی و پاکدامن به نام ملیکا نوه قیصر کبیر روم است که دست سرنوشت او را به بلاد اسلامی می‌آورد و در نهایت مادر امام عصر عجل‌الله می‌شود.
انیمیشن شاهزاده روم بی شک یکی از بهترین و خارق العاده ترین انیمیشن های تولید شده در ایران و به دست متخصصان ایرانی می باشد که هرگز کسی تصور چنین کیفیتی را از یک گروه ایرانی نداشته است.
شروعی پخته و طوفانی با حرکت منظم دوربین
آغاز فیلم با پیامی الهی به یک فرشته که در کالبد پروانه ای درآمده و حامل پیامی به دختر قیصر روم است آغاز می شود و پس از آن تیتراژ فیلم پخش می شود.پس از تیتراژ شاهزاده روم شروع طوفانی دارد، تعقیب و گریز پروانه و خفاشی که لابه لای درختان در حال حرکت هستند و مدام جا به جا می شوند اما خفاش در به دام انداختن پروانه ناکام می ماند و پروانه وارد شهر روم می شود، حرکت آرام دلنشین دوربین در عین التهاب اولیه و ضربانگ تند آن کاملا دلنشین است و مخاطب را مجذوب خود می کند.
طراحی و کارگردانی بی نقص
نحوه حرکت دوربین و کادر بندی صحیح و منطقی است و بیننده هیچ گاه احساس نمی کند که زاویه و کادری از قاب بیرون زده و حرکت و یا نمایی خارج از فیلم است ، چهرپردازی ها بسیار خوب و طبیعی طراحی گردید و با توجه به تم کودکانه و شاد آن منطقی و پذیرفته شده است و از نظر فنی اجزا و کارکتر ها حتی اشیا پیرامون کاملا روح دارند و از هم تفکیک هستند و به خوبی لایه لایه بودن آن را می توان احساس کرد و با آن ارتباط گرفت، طراحی صورت کارکتر ها طبیعی و پذیرفته شده همراه با کمی اغراق است که با توجه به فضای کودکانه، لزوم آن احساس می شد. رنگ ها کاملا جذابند و قطعا کودکان و حتی بزرگ سالان غرق در تماشای فیلم می شوند.
کارگردان در ایجاد فضای درام موفق بوده و مخاطب را با خود همراه می کند، صحنه های مربوط به خواستگاری حضرت عیسی از ملیکا و همچنین حضرت مریم ، با لطافت و حس بسیار خوبی همراه است و بر روی مخاطب تاثیر گزار و او را کاملا در ذهن حل می کند و لذت قرار گرفتن در چنین موقعیتی را در او به وجود می آورد و او را راضی نگاه می دارد.
قطعا هیچ یک از فیلم های سینمایی دنیا و حتی برترین های ان خالی از نقص نیستند و مخاطبان بر اساس سلیقه خود فیلمی را می پسندند و یا خیر اما نکته مهم وجود استاندارد های اولیه ای است که بتوان فیلمی را دید و نمره قبولی را به آن داد که در مورد شاهزاده روم هم صادق است ، درست است که انیمیشن شاهزاده روم دارای ایرادات فنی گوناگونی است و خالی از نقص نیست اما به جرئت می توان گفت که می تواند با انیمیشن های روز دنیا رقابت کند و در مواردی از آنان پیشی بگیرد.با توجه به اینکه شاهزاده روم جزء اولین انیمیشن های راه یافته به جشنواره فجر پس از "تهران 1500" است و اینکه تا کنون انیمیشنی در این سطح به جشنواره فیلم فجر راه نیافته بود، باید آن را جز بهترین های امسال جشنواره دانست.
نقص فیلمنامه مهم ترین ضعف شاهزاده روم
به طور منصفانه باید گفت که صداگزاری شاهزاده روم در مواردی با ایراداتی همراه است که کمی مخاطب را درگیر می کند و باعث گیجی بیش از حد او در سالن سینما می گردد ، اما باید گفت که صداپیشگان آن به خوبی از عهده نقش خود برآمده اند و انتخاب آنان به جز صدای امام حسن عسکری(ع) به درستی انجام شده است.
اما مشکل اصلی شاهزاده روم در نحوه پرداخت به داستان زندگی حضرت امام هادی تا تولد امام عصر می باشد که به جای پرداختن به داستان اصلی و لزوم توجه و دقت در جزئیات تاریخی و آشنایی بیشتر مخاطب با زندگی ائمه معصومین به حاشیه ها و خرده داستان های پر زرق و برق پرداخته و کمتر به صحابه امام و زندگی آنان نظر داشته است و مخاطب پس از نمایش فیلم چیز زیادی از زندگی ملیکا، امام هادی و امام عسکری یاد نمی گیرد و باید گفت که شخصیت پردازی شاهزاده روم کمی لکنت دارد و کمی در شناساندن کارکتر های خود به مخاطب درمانده. اگر قرار باشد ایده آلیستی به این نکته پرداخته شود باید گفت که فضاسازی شهر روم و وضعیت امپراطوری آن و جهان اسلام کاملا فانتزی و خارج از فضای رئالیستی است و کمتر به جزئیات در آن دقت شده است .با توجه فشردگی ساخت و ترس از عدم رسیدن فیلم به جشنواره فیلم فجر، مقداری بی توجهی و مشکلات فنی در شاهزاده روم به چشم می خورد که می توان از آن چشم پوشید. 
پرش تاریخی سوال برانگیز
یکی از مشکلات بزرگی که در سر راه رسیدن به فیلمنامه مطلوب کارگردان جوان این فیلم وجود داشته است، عدم وجود منابع تاریخی صحیح و متقن در این برهه از زندگی ائمه می باشد و سد راه بزرگی در راه دست یافتن به حقیقت امر و ایجاد فضای منطقی در فیلمنامه است، مهم ترین ضعف فیلم نامه پرش یک ساله آن از زمان ورود ملیکا به بغداد و بعد از آن ورود او به خانه امام عسکری است که در فیلم وجود ندارد و علامت سوال بزرگی را در ذهن مخاطبان به جای می گذارد که در این یک سال چه اتفاقاتی برای ملیکا به وجود آمد و او چگونه با امام عسکری ازدواج کرد.
و در پایان باید گفت با توجه به رشد چشم گیر فناوری و تکنولوژی ساخت انیمیشن و تاثیر گذاری آن بر قشر نونهال و حتی بزرگ سالان و در زمانه ای که هالیوود سالانه میلیارد ها دلار صرف هزینه ساخت انیمیشن و در نگاه کلی تفکر آمریکایی می کند، وجود چنین تولیداتی در کشور ایران به شدت احساس می شود، با توجه به قدرت انیمیشن در خلق هر نوع فضای دراماتیک و عدم محدودیت در استفاده از بازیگر، لوکیشن و آکسسوار بر خلاف سینما که به شدت و به مراتب پر هزینه تر است و مشکلات فراوانی برای تولید دارد، باید گفت بدون هیچ تردیدی نیاز به توجه به این گونه تولیدات بیش از پیش برای مدیران فرهنگی عیان گردید و باید حرکت فرهنگی کشور تحت تاثیر آن قرار گیرد.

****************************

« تصاویر انیمیشن »

برگرفته شده از پایگاه فرهنگی تحلیلی نقد بی طرف www.Naghdbt.ir